Muzeum-Zamek w Łańcucie – zwiedzanie, historia i ciekawe fakty

Zabytkowe wnętrza – podróż w czasie

Zwiedzając wnętrza zamku, możemy przenieść się w czasie do minionych epok. Do najstarszych pomieszczeń, które przetrwały od lat 40. XVII wieku, należą m.in. Wielka Sień i Sala pod Stropem. Choć żadna z nich nie zachowała się w swojej pierwotnej formie, nadal emanują majestatem dawnych czasów.

W XVIII wieku zamek zyskał nowe, wytworne pomieszczenia. Wśród nich wyróżniają się: Apartament Brennowski, Pokój Pompejański oraz Apartament Chiński, ozdobione przez włoskiego malarza Vincenzo Brennę. Z tego samego okresu pochodzą również dzieła Szymona Bogumiła Zuga, m.in. Apartament Turecki, Sala Kolumnowa oraz wspólnie z Janem Christianem Kamsetzerem zaprojektowane: Sypialnia księżnej Marszałkowej i Salon Bouchera.

Szczytem arystokratycznego przepychu są reprezentacyjne pomieszczenia z początku XIX wieku, w tym klasycystyczna Sala Balowa i Wielka Jadalnia. Wnętrza te, zaprojektowane przez Chrystiana Piotra Aignera, do dziś robią ogromne wrażenie na zwiedzających.

Kolekcje – skarby Muzeum-Zamku

Muzeum-Zamek w Łańcucie może poszczycić się imponującymi zbiorami sztuki, zgromadzonymi przez wieki przez ród Lubomirskich i Potockich. W kolekcji znajdziemy cenne obrazy, grafiki, meble, srebra, porcelanę, szkło, instrumenty muzyczne, tkaniny oraz zabytkowe księgozbiory.

Najstarsze eksponaty pochodzą z XVIII wieku i były częścią wyposażenia rezydencji księżnej marszałkowej Lubomirskiej. Wiele z tych dzieł sztuki miało nie tylko funkcję dekoracyjną, ale też użytkową. Dziś niektóre z nich można podziwiać w Galerii Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie.

Muzeum-Zamek w Łańcucie odgrywa także ważną rolę w zachowaniu ukraińskiej sztuki sakralnej. Dział Sztuki Cerkiewnej, powstały w latach 60. XX w. to największa kolekcja zabytkowego wyposażenia opuszczonych cerkwi w Polsce.

Kompleks hippiczny – Stajnie i Wozownia

Stajnia i wozownia to integralna część zespołu zamkowego w Łańcucie, której historia sięga XVII wieku. Początkowo były to drewniane budynki usytuowane w obrębie fortyfikacji. W latach 70. XVIII wieku na południe od parku powstały murowane stajnie według projektu Hieronima Jędrzejowskiego. W XIX wieku, za czasów Alfreda I Potockiego, zburzono starsze konstrukcje, a na ich miejscu wzniesiono nowe budynki zaprojektowane przez Ludwika Bogochwalskiego i Karola Richtera.

Obecny układ stajni i wozowni to efekt przebudowy z końca XIX wieku według planów Armanda Bauqué. W 1892 roku powstała Stajnia Cugowa, a dekadę później wozownia. Przed nimi znajduje się okrągły gazon, dawniej używany jako maneż. Budowle w stylu neobaroku francuskiego wyróżniają się elegancją i nowoczesnymi rozwiązaniami, jak system kanalizacji wbudowany w posadzkę.

Wnętrze stajni zachwyca bogactwem – centralny hol ze świetlikiem prowadzi do Wielkiej Szorowni Galowej, gdzie eksponowane są uprzęże i siodła. Do dziś można zwiedzać zachodnie skrzydło, mieszczące 11 marmurowych boksów. Stajnie w Łańcucie były symbolem prestiżu i arystokratycznego przepychu, budząc podziw gości.

Co ciekawe, stajnie zachowały oryginalne wyposażenie, w tym Szorownię Galową i Hol, w których prezentowane są pojazdy konne z Muzealnej Kolekcji Pojazdów. Kolekcja ta składa się z dwóch części: historycznej, obejmującej 55 pojazdów należących do rodu Potockich. Wozownia z monumentalną Halą Zaprzęgową skrywa luksusowe powozy z najbardziej renomowanych europejskich firm, takich jak Marius, Lohner czy Labourdette. W hali można podziwiać również egzotyczne trofea myśliwskie z safari ostatniego właściciela Łańcuta.

Storczykarnia i zabytkowy park – zielone perły Łańcuta

Jednym z najbardziej unikalnych miejsc na terenie zamku jest Storczykarnia. Pierwotnie wzniesiona pod koniec XIX wieku, przez lata popadła w ruinę, jednak dzięki rewitalizacji w latach 2007-2009 odzyskała dawną świetność. Dziś składa się z części ekspozycyjnej oraz szklarni podzielonej na trzy stresy klimatyczne, a także z letniej kawiarni.

Zwiedzający mogą podziwiać różne gatunki storczyków: od naziemnych, przez litofity, po nadrzewne epifity. Najcenniejszymi okazami są historyczne gatunki z przedwojennej kolekcji Potockich, w tym te opisane w XIX-wiecznym dziele "Reichenbachia".

Zamek otacza rozległy park w stylu angielskim, który powstał pod koniec XVIII wieku, a swój największy rozkwit przeżył na przełomie XIX i XX wieku. W tym okresie Roman i Elżbieta Potoccy powiększyli park niemal dwukrotnie i wzbogacili go o nowe ogrodowe wnętrza.

Turyści mogą spacerować po Ogrodzie Włoskim i Ogrodzie Różanym, które znajdują się w Parku Przyzamkowym oraz po Parku Krajobrazowym. Zespół zamkowo-parkowy liczy ponad 36 ha.

Spotkanie z historią, sztuką i naturą

Muzeum-Zamek w Łańcucie to miejsce, gdzie historia splata się z luksusem arystokratycznych rezydencji. Każdy, kto odwiedzi ten wyjątkowy zabytek, ma szansę przenieść się w czasie, podziwiając nie tylko wspaniałą architekturę i kolekcje, ale także poczuć atmosferę minionych epok.