Muzeum Regionalne w Siedlcach

Historia Muzeum Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach sięga początku XX w. Właśnie wtedy zaczęto mówić o potrzebie otwarcia tego typu placówki. Udało się to w 1909 r., kiedy Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Siedlcach utworzył Muzeum Ziemi Podlaskiej. Mieściło się ono w XVIII-wiecznym ratuszu zwieńczonym figurą Atlasa, zwanego przez siedlczan „Jackiem”. Próby działalności przerwała I wojna światowa. Po odzyskaniu niepodległości zauważono potrzebę reaktywowania instytucji. 20 września 1928 r. Rada Miejska podjęła uchwałę dotyczącą utworzenia Muzeum Ziemi Podlaskiej im. Mieczysława Asłanowicza z siedzibą w wieży ratusza „pod Jackiem”. Miało ono charakter wielodziałowy. Gromadzono w nim obiekty z czterech dziedzin: archeologii, historii, etnografii i sztuki. Powolny rozwój instytucji przerwała II wojna światowa. Spalony w lipcu 1944 r. ratusz odbudowano w latach 50. XX w. Postanowiono wówczas odtworzyć placówkę. Już w 1958 r. zaapelowano do siedleckiego społeczeństwa o przekazywanie zabytków. 12 lipca 1966 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Siedlcach podjęło uchwałę na temat reaktywowania siedleckiego muzeum. Jego statut został zatwierdzony przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Na tej podstawie 1 stycznia 1967 r. rozpoczęło działalność i istnieje do dzisiaj.

Po reaktywacji funkcjonowało ono kolejno pod trzema nazwami: Muzeum Ziemi Podlaskiej (w latach 1967–1975), Muzeum Okręgowe (w latach 1975–1999), a od 2000 r. jako Muzeum Regionalne w Siedlcach. Uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 17 stycznia 2023 r. siedlecka placówka otrzymała nową nazwę: Muzeum Regionalne im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach.

Od początku swojej działalności mieściło się w najbardziej charakterystycznym budynku w Siedlcach – miejskim ratuszu, wzniesionym w latach 1763–1773 z inicjatywy ówczesnych właścicieli – książęcej rodziny Czartoryskich. Ratusz jest jednym z piękniejszych przykładów tego typu budownictwa w Polsce, wyróżnia się figurą Atlasa zdobiącą obeliskowy hełm wieży. Budowla stanowi centrum dużego reprezentacyjnego placu miejskiego i jest ważną częścią przemyślanego układu urbanistycznego zrealizowanego w całości w drugiej połowie XVIII w. Architektura budynku łączy style od późnego baroku, przez rokoko po klasycyzm. Atlasa na wieży siedlczanie zwą „Jackiem”, a cały budynek ratuszem „pod Jackiem”. Według legendy, figura przedstawia kowala – ulubionego służącego właścicielki miasta, księżnej Aleksandry Ogińskiej z Czartoryskich. Od momentu wzniesienia budowli na wieży stały przynajmniej cztery posągi Atlasa. Obecny został wykonany w latach 60. XX w. przez Wojciecha Jarnuszkiewicza.

Zadaniem Muzeum Regionalnego jest pozyskiwanie, przechowywanie, zabezpieczanie i prezentowanie zabytków związanych z Siedlcami i regionem. Prowadzona działalność kulturalna obejmuje organizację wystaw archeologicznych, etnograficznych, historycznych, poświęconych sztuce, przyrodzie oraz różnym dyscyplinom sportu.

W ramach działalności edukacyjnej odbywają się lekcje muzealne, warsztaty plastyczne i etnograficzne, gry historyczne oraz konkursy. Organizujemy także wykłady, prezentacje multimedialne oraz spotkania ze znanymi osobami związanymi z kulturą i regionem. Co dwa lata przygotowujemy sesje ziemiańskie, podczas których poruszana jest tematyka kultury i historii ziemian w XIX i XX w.

W strukturze Muzeum funkcjonują trzy oddziały: Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu, Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie i Muzeum Powstania Listopadowego w Nowych Iganiach (w organizacji).

Więcej